Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
Menu:
Dziękujemy wszystkim partnerom kampanii
„Stres w pracy? Nie, dziękuję!”,
jej uczestnikom oraz współorganizatorom
za udział w jej realizacji
Dzięki Państwu możliwe były poniższe osiągnięcia:
80 partnerów kampanii zaangażowanych w promowanie przeslania kampanii
wśród swoich pracowników i otoczenia biznesowego
27 wydarzeń - konferencji, seminariów, warsztatów, spotkań prasowych, prezentacji w organizacjach i firmach
- ponad 1600 bezpośrednich uczestników ww. wydarzeń
ponad 31 000 odwiedzin na stronie http://stres.ciop.pl
i rosnąca liczba fanów w portalu Facebook
ponad 120 opublikowanych artykułów
ok. 60 tys. szt. upowszechnionych materiałów informacyjnych
10 tys. rozdystrybuowanych dvd z filmem z serii „Napo”
i 7 tys. szt. materiałów promocyjnych
ponad 500 tys. osób oglądających spot kampanii na ekranach w komunikacji miejskiej w Warszawie i Wrocławiu i w placówkach medycznych firmy Lux-Med w 13 miastach Polski
PARTNERZY KAMPANII „ZDROWE I BEZPIECZNE MIEJSCE PRACY”
„Partnerstwo dla prewencji” (2012-2013)
„Stres w pracy? Nie, dziękuję!”(2014-2015)
Akzo Nobel Decorative Paints Sp. z o.o., Warszawa
ASTRA PRO Ośrodek Szkoleniowo-Doradczy, Łódź
AQUA-SOPOT, Sopot
Bama Europa Sp. z o.o., Oława
Biuro Doradczo-Usługowe BHP Andrzej Dziedzic, Dąbrowa Tarnowska
BHP Biuro Konsultingowo - Usługowe BHP Troka, Rumia
BIO - EKO Cezary Koczorski, Rybnik
Biuro System Sp. J., Częstochowa
CEMET Ltd. Sp. z o.o., Gdańsk
Cemex Polska Sp. z o.o.
Centralny Zarząd Służby Więziennej, Warszawa
Centrum Szkolenia i Doradztwa KONTRA Beata Kaczmarek, Katowice
Colgate Palmolive Manufacturing (Poland) sp. z o.o., Świdnica
Dom Pomocy Społecznej, Ostrołęka
Dyzio Lidia Cukrowska, Warszawa
Działdowski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli DAR, Działdowo
ECOL Sp. z o.o., MALIN
EDF Kraków S.A., Kraków
EDF Polska Centrala Sp. z o.o., Warszawa
EDF Rybnik S.A., Rybnik
EDF Toruń S.A., Toruń
EDF Wybrzeże S.A., Gdańsk
Elektrociepłownia „Zielona Góra” S.A. Zielona Góra
Elektrotechnika "MORS" Sp. z o.o., Gdynia
Faelbud Prefabrykaty Sp. z o.o., Lublin
Farm Frites Poland S.A., Lębork
Faurecia Wałbrzych S.A., Wałbrzych
Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości w Łodzi
Fundacja MENTIS – Sztuka świadomego życia, Wrocław
GE Power Controls S.A., Łódź
Główny Inspektorat Sanitarny, Warszawa
Grupa Żywiec S.A, Browar w Elblągu, Żywiec
Iławskie Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o., Iława
Inspeerio centrum psychologiczno-coachingowe, Poznań
Katowicki Holding Węglowy S.A., Katowice
Kirschstein & Partner Polska, Kraków
Knorr-Bremse Systemy dla Kolejowych Środków Lokomocji PL Sp. z o.o., Warszawa
KWK "Kazimierz-Juliusz" Sp. z o.o., Sosnowiec
Lyreco, Sokołów
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Częstochowa
Międzyzakładowa Organizacja Związkowa NSZZ „Solidarność” Pracowników Sądownictwa, Katowice
MINI SPACE, Warszawa
MIRP Szkolenia Doradztwo Rafał Peryt, Gorzów Wielkopolski
Mota-Engil Central Europe S.A., Kraków
Naczelna Organizacja Techniczna, Oddz. Ostrołęka, Ostrołęka
NEONET S.A. Kraków, Kraków
NEUCA S.A., GRUPA NEUCA, Toruń
NSZZ "Solidarność" Pracowników Sądownictwa, Warszawa
NSZZ „Solidarność”, Region Wielkopolska Poznań
Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A., Warszawa
Ośrodek Bezpieczeństwa Pracy Grzegorz Szałas, Radom
PCC Exol S.A., Brzeg Dolny
PCC Rokita S.A., Brzeg Dolny
Politechnika Warszawska, Warszawa
Polpharma S.A., Starogard Gdański
Pracownia Psychologiczna NZOZ "Opiekun", Ostrowiec Świętokrzyski
Pracowniczy Ośrodek Maszynowy w Augustowie Sp. z o.o., Augustów
Provident Polska S.A., Warszawa
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., Tarnobrzeg
Przedsiębiorstwo Specjalistyczne DRACO, Gdańsk
SITA Polska Sp. z o.o.
SONDEX Braze Sp. z o.o. w Żelazkowie, Nowa Wieś Lęborska
SONDEX Poland Sp. z o.o., Koleczkowo
SONDEX Sp. z o.o. w Żelazkowie
Spółdzielnia Mieszkaniowa "Osiedle Młodych", Poznań
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa, Zarząd Oddziału w Bełchatowie, Bełchatów
Stowarzyszenie "Zdrowa Praca", Warszawa
SUKCES Elżbieta Komorowska, Warszawa
Systemmax Wojciech Podemski, Wrocław
Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK, Towarzystwo Ubezpieczeń Na Życie SKOK S.A. Asekuracja Sp. z o.o., Sopot
TurboCare Poland S.A., Lubliniec
Urząd Miasta Działdowo
VIVID HR MANAGEMENT, Warszawa
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, Warszawa
Work Max, Doradztwo Personalne i BHP, Częstochowa
WorkNet Doradztwo Kadrowe, Warszawa
Zakład Urządzeń Grzewczych „ELEKTROMET”, Gołuszowice
Zakładowy Związek Zawodowy Banku Pekao S.A., Poznań
Zespół Elektrociepłowni KOGENERACJA S.A., Wrocław
Zespół Szkół im. Synów Pułku w Węglowicach, Węglowice
Ziaja Ltd Zakład Produkcji Leków sp. z o.o. Kolbudy
Stan na 6 listopada 2015 r.
Pojęcie stresu należy do kluczowych pojęć współczesnej psychologii. Popularności tej problematyki towarzyszy duża różnorodność znaczeń przypisywanych temu pojęciu. Stres w miejscu pracy występuje wtedy, kiedy osoby pracujące – pracownicy i pracodawcy – odczuwają dyskomfort psychiczny dot. warunków i/lub wymagań pracy w sytuacji, w której w danym momencie warunki i wymagania te przekraczają ich możliwości.
Międzynarodowa Organizacja Pracy definiuje zagrożenia psychospołeczne jako rodzaj interakcji zachodzącą pomiędzy treścią pracy, organizacją pracy, systemami zarządzania, warunkami a kompetencjami, potrzebami i indywidualnymi właściwościami pracownika.
W Europie stres zajmuje drugie miejsce, po zaburzeniach układu mięśniowo-szkieletowego, wśród najczęściej zgłaszanych problemów zdrowotnych związanych z pracą zawodową. Szacuje się, że ok. 50-60% utraconych dni roboczych może być spowodowanych stresem związanym z pracą.
W ramach przeprowadzonego przez EU-OSHA europejskiego badania opinii[i] publicznej ustalono, że ponad połowa wszystkich pracowników uważa, że stres związany z pracą zawodową jest powszechnym problemem w ich miejscu pracy. Najczęstszymi przyczynami stresu związanego z pracą zawodową były reorganizacja stanowiska pracy i niepewność zatrudnienia (które zgłaszało około 7 na 10 respondentów), długie godziny pracy lub nadmierne obciążenie pracą oraz nękanie lub molestowanie psychiczne w pracy (które zgłaszało około 6 na 10 respondentów). We wspomnianym badaniu wykazano, że około 4 na 10 pracowników uważa, iż w ich miejscu pracy problem stresu nie jest dobrze rozwiązywany.
W europejskim badaniu przedsiębiorstw na temat nowych i pojawiających się zagrożeń (ESENER)[ii] około 80% europejskiej kadry kierowniczej wyraziło obawy dotyczące stresu związanego z pracą zawodową w ich miejscu pracy; jednak mniej niż 30% przyznało, że wprowadzili procedury postępowania z zagrożeniami psychospołecznymi. W ramach badania ustalono również, że prawie połowa pracodawców uważa, iż trudniej jest zarządzać zagrożeniami psychospołecznymi niż „tradycyjnymi” lub bardziej oczywistymi zagrożeniami związanymi z BHP.
Źródłem stresu w pracy mogą być zarówno bodźce fizyczne (np. hałas, niewłaściwe oświetlenie, zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura, zapylenie, promieniowanie), jak i bodźce psychospołeczne. W tym drugim przypadku możemy mówić o stresie psychospołecznym w pracy. Jego przyczynami są najczęściej:
- przeciążenie ilościowe pracą:
- przeciążenie jakościowe pracą:
- niedociążenie jakościowe pracą:
- ograniczony zakres kontroli nad pracą:
- niejasność pełnionej roli zawodowej:
- konflikt roli zawodowej:
- brak wsparcia ze strony współpracowników i/lub przełożonych:
- fizyczne warunki pracy:
Reakcja stresowa jest atawizmem, którego zadaniem jest przygotowanie człowieka do reakcji na zagrożenie. Z tego powodu w czasie stresu:
|
JAKIE SĄ SKUTKI ZDROWOTNE STRESU W MIEJSCU PRACY? JAK STRES WPŁYWA NA FUNKCJONOWANIE FIRMY/ORGANIZACJI? KTO JEST SZCZEGÓLNIE NARAŻONY NA STRES W PRACY? |
Stres związany z pracą sam w sobie nie jest chorobą. Jest ludzką reakcją na wymagania stawiane przez pracę. Jednak gdy poziom odczuwanego stresu jest duży, stres utrzymuje się długo, nie są usuwane jego przyczyny oraz nie równoważy się jego negatywnego wpływu na zdrowie, może z biegiem czasu doprowadzić do różnego rodzaju chorób.
Gdy wymagania w pracy są dostosowane do możliwości fizycznych lub psychicznych człowieka, pracownik posiada odpowiednią wiedzę, umiejętności i może korzystać z pomocy innych osób, problemy w pracy zostają rozwiązane i stres ustępuje. Po okresie wypoczynku możliwe jest podjęcie następnej aktywności. Taki rodzaj stresu wzmacnia poczucie wartości pracownika, zachęca do zmian, uczenia się i robienia nowych rzeczy – jest korzystny dla pracownika, jego pracodawcy i całego przedsiębiorstwa.
Gdy wymagania pojawiają się często, trwają długo, są tak duże, że przekraczają możliwości człowieka lub pracownik nie posiada wiedzy, umiejętności lub wsparcia innych osób potrzebnych do poradzenia sobie z nimi – problemy nie zostają rozwiązane i reakcja stresowa trwa cały czas. Osoba znajduje się w stanie ciągłego napięcia, pobudzenia, aktywacji wszystkich opisanych wcześniej układów wewnętrznych organizmu. W zależności od sytuacji i przyczyny stresu może odczuwać też rożnego różnego rodzaju przykre uczucia, takie jak strach, lęk, złość, gniew. Gdy napięcie utrzymuje się przez długi czas, osoba może zacząć tracić siły, odczuwać wywołane nim zmęczenie i bóle mięśniowo-szkieletowe. Przedłużający się stres zamiast do aktywności zachęca więc do oszczędzania energii. Osoba jest niechętna działaniu, jakimkolwiek zmianom i dodatkowym obowiązkom w pracy. Gdy sytuacja w miejscu pracy nie ulega zmianie, z czasem może pojawić się także apatia, smutek, poczucie bezradności, poczucie winy, utrata zaufania do samego siebie, a w końcu także utrata zaufania do przełożonych i współpracowników, utrata zaufania do firmy.
Taki rodzaj stresu obniża poczucie własnej wartości, czasowo obniża też zdolność do radzenia sobie z nowymi lub trudnymi zadaniami w pracy – jest niekorzystny zarówno dla pracownika, jego pracodawcy, jak i całego przedsiębiorstwa. Powrót do pełnej aktywności zawodowej możliwy jest po okresie wypoczynku i regeneracji organizmu. Może wymagać także częściowej zmiany sposobu pracy, stopniowego wdrażania się do obowiązków zawodowych, wyrozumiałości lub dodatkowej pomocy ze strony przełożonych, współpracowników, rodziny i specjalistów.
Przedłużające się stany stresu mogą prowadzić do reakcji nerwicowych, takich jak stany lękowe czy depresyjne. Szczególnym przejawem przedłużającego się stresu w pracy, któremu poświęca się obecnie wiele uwagi, jest zjawisko wypalenia zawodowego. Początkowo wypalenie kojarzono z pracą w zawodach związanych ze świadczeniem bezpośrednich usług/pomocy na rzecz innych, a więc z pielęgniarkami, nauczycielami, lekarzami, opiekunami społecznymi itp. Zaobserwowano, że wysokie wymagania emocjonalne, jakie stawiają prace tego typu, po pewnym czasie doprowadzają do pojawienia się symptomów silnego stresu. Obecnie zjawisko wypalenia zawodowego obserwowane i opisywane jest także w innych zawodach. Wypalenie odnotowuje się głównie u ludzi młodych, po dwóch, trzech latach od rozpoczęcia pracy, szczególnie u tych, którzy przystępują do pracy z wysokimi, często idealistycznymi oczekiwaniami co do roli, jaką powinna spełnić ich praca i oni sami.
JAKIE SĄ SKUTKI ZDROWOTNE STRESU W MIEJSCU PRACY?
Długotrwały stres w miejscu pracy może prowadzić do wyczerpania fizycznego i psychicznego każdej osoby oraz odczuwania przez nią dolegliwości somatycznych. Gdy sytuacje takie powtarzają się wielokrotnie, mogą z upływem czasu doprowadzić do zmian w stanie zdrowia, takich jak:
- bólów mięśni karku, barków oraz okolicy krzyżowo-lędźwiowej kręgosłupa
- owrzodzenia układu pokarmowego oraz bolesnych skurczów jelit
- obniżenia odporności organizmu i związanych z nią chorób infekcyjnych
- nadciśnienia tętniczego, udaru mózgu, choroby wieńcowej, zawału mięśnia sercowego
- depresji, nerwic
- zwiększenia ryzyka zachorowania na chorobę nowotworową
- innych (u osób aktywnych zawodowo obniżających napięcie wywołane przez stres przy pomocy alkoholu, tytoniu lub środków odurzających mogą występować dodatkowo schorzenia spowodowane nadużywaniem ww. substancji).
JAKIE STRES WPŁYWA NA FUNKCJONOWANIE FIRMY/ORGANIZACJI?
Stres doświadczany przez pracowników odbija się na funkcjonowaniu całej organizacji. Jego przejawami są m.in.:
- zwiększona absencja
- wzrost kosztów związanych z większą zachorowalnością
- zmniejszona produktywność: gdy stres osiągnie wysoki poziom, produktywność zmniejsza się; nawet jeśli pracownicy są obecni w pracy, to jakość wytwarzanego przez nich produktu i usług obniża się
- wzrost liczby wypadków: nadmierny poziom pobudzenia zwiększa prawdopodobieństwo błędu, a w konsekwencji i wypadku; niektórzy eksperci szacują, że stres jest odpowiedzialny za 60 ÷ 80% wypadków w miejscu pracy[i]
- większa rotacja personelu
- gorsza atmosfera w pracy, niechęć do zmian i nowości, słabo zmotywowani pracownicy.
W ten sposób chroniczny i nie zmniejszany stres w miejscu pracy może zwiększać koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz być przyczyną strat. Podejmowane w pośpiechu błędne decyzje, spadek efektywności i wydajności w pracy, niezadowoleni klienci, koszty wypadków przy pracy, zastępstw nieobecnych pracowników, selekcji, naboru, szkolenia i przygotowania zawodowego nowych pracowników lub kierowników zatrudnianych na miejsce tych, którzy odeszli – to tylko przykłady kosztów, które mogą być spowodowane przez niepotrzebny stres w miejscu pracy.
[i]Cooper C.L.,Liukkonen P., Cartwright S.: Stress prevention in the workplace. Dublin, European Foundation for Improvement of Living and Working Conditions 1996.
KTO JEST SZCZEGÓLNIE NARAŻONY NA STRES W PRACY?
Poziom odczuwanego stresu może być różny u różnych osób. Posiadanie wrodzonych cech temperamentu, pewnych cech osobowości, ale także odpowiedniej wiedzy
i umiejętności zawodowych oraz wsparcia w przełożonych i innych pracownikach może obniżać wysoki poziom stresu. Z kolei ich brak może powodować wzrost poziomu stresu wśród osób zatrudnionych w danym przedsiębiorstwie.
Szczególnie wysoką podatność na stres zawodowy przejawiają osoby, których zdolność radzenia sobie z wymaganiami zawodowymi jest obniżona z powodu:
- młodego wieku
- krótkiego stażu pracy
- niedopasowanych do wykonywanych obowiązków predyspozycji
(np.: ostrości wzroku, słuchu, zdolności manualnych, refleksu), zdolności
(np.: humanistycznych, artystycznych, technicznych, urzędniczych), wykształcenia lub doświadczenia zawodowego
- wrodzonej wrażliwości na bodźce, dużej lękliwości
- dużego zaangażowania w sprawy zawodowe, dążenia do osiągnięć, wysokiego poziomu aspiracji, potrzeby kontroli, niecierpliwości, pośpiechu i rywalizacji z innymi
- podeszłego wieku
- problemów i spraw pozazawodowych, np.: urodzenia dziecka, rozwodu, choroby w rodzinie.
Osoby te mogą wymagać czasowo indywidualnego podejścia i zlecania im obowiązków dostosowanych do ich aktualnej sytuacji życiowej.
Poznanie przyczyn stresu w miejscu pracy to pierwszy krok do redukcji jego poziomu. Krok następny to ewentualne podjęcie działań mających na celu zapobieganie wywoływanych przez niego negatywnych skutków zdrowotnych.
|
JAKA JEST ROLA WSPARCIA SPOŁECZNEGO? NARZĘDZIA WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE STRESEM WPRACY, DOSTĘPNE W INTERNECIE |
CZY MOŻNA ZARZĄDZAĆ STRESEM W MIEJSCU PRACY?
Stresem w pracy można i trzeba zarządzać, podobnie jak innymi czynnikami zagrożeń zawodowych. Celem zarządzania stresem w miejscu pracy jest wzajemne dopasowanie potrzeb i wymagań zakładu pracy oraz możliwości fizycznych, intelektualnych i emocjonalnych jego pracowników. Podejmowane w zakresie zarządzania stresem w miejscu pracy działania mogą dotyczyć przedsiębiorstwa, pracowników lub obu tych aspektów jednocześnie. Zaletą zarządzania stresem w miejscu pracy jest możliwość dostosowania jego treści i zakresu do potrzeb konkretnego zakładu pracy i konkretnych pracowników. Zarządzanie stresem w pracy powinno być procesem planowanym i ciągłym.
Najbardziej popularnym i obiecującym podejściem do problematyki zarządzania stresem w organizacji jest koncepcja prewencyjnego zarządzania stresem. Jest to „filozofia organizacji i zbiór zasad, które kształtują konkretne metody poświęcone promocji zdrowia jednostek i organizacji w celu zabezpieczenia jednostek i organizacji przed negatywnymi skutkami stresu”[i]. Autorzy tej koncepcji wymieniają pięć podstawowych zasad, na których winno opierać się prewencyjne zarządzanie stresem:
- Jednostka i organizacja są wzajemnie od siebie zależne. Zdrowie i funkcjonowanie jednostki zależy od właściwości organizacji. Również organizacja nie może osiągnąć wysokiego poziomu produktywności, dynamizmu bez zdrowych i pełnych energii pracowników. Konieczne jest zatem wzajemne dopasowanie.
- Zarządzający są odpowiedzialni za zdrowie jednostek i organizacji. Aktywność przywódców w tym obszarze działań wynikać powinna nie tylko z pobudek altruistycznych, ale także z dobrze pojętego interesu własnego i firmy (patrz zasada 1). Oczywiście aktywność przywódców nie powinna też doprowadzać do zaniedbania ich własnego zdrowia.
- Indywidualny i organizacyjny stres nie są nieuniknione. Istnieją pewne stereotypy stwierdzające, że nieodłącznym elementem sukcesu i postępu jest stres. Ten schemat myślowy często jest usprawiedliwieniem dla braku aktywności związanej z zarządzaniem stresem.
- Każda jednostka i organizacja reaguje na stres na swój sposób. Stwierdzenie to ma bardzo istotne konsekwencje praktyczne. Oznacza ono, że nie można mówić o najskuteczniejszej metodzie walki ze stresem. Metodę tę trzeba bowiem dopasować do możliwości jednostek i do właściwości danej organizacji.
- Organizacje podlegają ciągłym zmianom, są dynamiczne. Podobnie jest z funkcjonowaniem jednostki. To co kiedyś było podstawową przyczyną stresu w organizacji, teraz – na kolejnym etapie rozwoju – nią nie jest. Strategie zarządzania stresem efektywne w przeszłości, teraz mogą okazać się dla organizacji anachroniczne. Konieczny jest zatem stały wysiłek skierowany na problem zarządzania stresem i ciągłe monitorowanie jego przyczyn i skutków.
[i] Quick J.C., Quick J.D., Nelson D.L., Hurrell J.J. Preventive stress management in organisations. Washington, DC, American Psychological Association. 1997
JAKA JEST ROLA WSPARCIA SPOŁECZNEGO?
Każdy wie z własnego doświadczenia, jak duże znaczenie dla samopoczucia jednostki mają stosunki z ludźmi w miejscu pracy. Ważne jest nie tylko to, by otoczenie nie stwarzało konfliktów, ale by czynnie wspierało pracownika w jego poczynaniach. Wsparcie to może mieć różne formy. Zwykle wyróżnia się:
- wsparcie emocjonalne – okazywanie sympatii, życzliwości, zainteresowania itp.
- wsparcie instrumentalne – udzielanie konkretnej pomocy, np. pomoc w rozwiązywaniu trudnego problemu
- wsparcie informacyjne – dostarczanie informacji mających istotne znaczenie dla radzenia sobie w danej sytuacji
- wsparcie oceniające – wyrażenie opinii na temat danej osoby, jej zachowań, wyglądu, wypowiedzi itp.
Związki wsparcia społecznego ze zdrowiem pracownika można widzieć trojako. Po pierwsze życzliwość, przychylność otoczenia może stanowić zaporę niedopuszczającą do samego pojawienia się stresorów. W rezultacie nie dochodzi do reakcji stresowej ze wszystkimi jej negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi. I tak na przykład, w harmonijnym środowisku pracy jest mało prawdopodobne, by pracownik został niesprawiedliwie ukarany.
Po drugie, w sytuacji gdy środowisko pracy dostarcza wielu stresorów, wsparcie społeczne stanowić może bufor chroniący przed ich negatywnym wpływem na zdrowie. Prawdopodobnie dlatego, że „tępi ostrze”, pozwala lepiej sobie z nimi radzić i osłabia rozmiary reakcji stresowej, a w konsekwencji jej negatywne skutki zdrowotne.
Po trzecie wreszcie, mogą istnieć bezpośrednie powiązania między wsparciem społecznym a samopoczuciem pracownika. Osoba otoczona przychylnością czuje się lepiej i pewniej, nawet jeśli nie oddziałują na nią aktualnie inne stresory.
NARZĘDZIA WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE STRESEM WPRACY, DOSTĘPNE W INTERNECIE
1. | Poradnik dobrych praktyk CIOP-PIB W poradniku przedstawiono 13 przykładów działań z zakresu prewencji lub przeciwdziałania zagrożeniom psychospołecznym w środowisku pracy, przygotowanych przez członków Forum Liderów Bezpiecznej Pracy. Zebrany materiał stanowi cenne źródło inspiracji dla tych wszystkich przedstawicieli przedsiębiorstw, dla których problem zagrożeń psychospołecznych jest wciąż trudny do rozwiązania i wymagający wsparcia ze strony ekspertów BHP. |
|
Poradniki „Prewencja zagrożeń psychospołecznych – poradnik dobrych praktyk CIOP-PIB” Autorzy:red. A. Szczygielska, CIOP-PIB, Forum Liderów Bezpiecznej Pracy CIOP-PIB Adres: http://www.ciop.pl/48267 |
||
2. | Portal Obserwatorium Ryzyka Psychospołecznego – ankieta do oceny i samooceny poziomu stresu + wskazania do poprawy sytuacji Powszechnie dostępne, bezpłatne i zrozumiałe narzędzie badawcze w formie ankiety umożliwiające pracownikom i pracodawcom samodzielne przeprowadzenie badania dot. występowania zagrożeń psychospołecznych w firmie (narażenie na stresory zawodowe, mobbing, molestowanie seksualne). Narzędzie to pozwala diagnozować i monitorować ryzyko psychospołeczne w powiązaniu z szacowaniem kosztów ryzyka i ze wskaźnikami istotnymi z punktu widzenia pracodawcy takimi jak absencja, zaangażowanie czy intencja zmiany pracy. Narzędzie to powstało jako produkt finalny w wyniku przebadania i pozyskania ankiet badawczych od 7500 zatrudnionych na stanowiskach związanych z produkcją z firm mikro, małych, średnich i dużych, rozmieszczonych na terenie całej Polski. |
|
LINK | Portal Obserwatorium Ryzyka Psychospołecznego Autorzy: Instytut Medycyny Pracy im. J. Nofera, NSZZ „Solidarność” Adres: http://www.diagnoza.psychostreswpracy.pl |
|
3. |
Poradniki i broszury Państwowej Inspekcji Pracy dotyczące stresu i innych zagrożeń psychospołecznych w pracy Bezpłatne poradniki dla pracodawców i pracowników, w przystępny sposób opisujące, czym jest stres i inne zagrożenia psychospołeczne w miejscu pracy(np. mobbing) i jak sobie z nimi radzić. Wiarygodne źródło informacji, gdzie uzyskać pomoc, aby stworzyć przyjazne, bezpieczne i zdrowe miejsce pracy. Opracowanie poświęcone najważniejszym zagadnieniom związanym z czynnikami psychospołecznymi mającymi bezpośredni związek z bezpieczeństwem pracy kierowców. |
|
Stres w pracy – poradnik dla pracownika Autor: M. Gólcz, Państwowa Inspekcja Pracy Adres: http://www.pip.gov.pl/html/pl/doc/07040040.pdf |
||
Stres w pracy – poradnik dla pracodawcy Autor: M. Gólcz, Państwowa Inspekcja Pracy Adres: http://www.pip.gov.pl/html/pl/wydawn/pdf/07040105.pdf |
||
Ocena ryzyka zawodowego – czynniki psychospołeczne Autor: M. Warchał, Państwowa Inspekcja Pracy Adres: http://www.pip.gov.pl/html/pl/wydawn/pdf/ocena-ryzyka.pdf |
||
Mobbing – informator dla pracownika Adres: http://www.pip.gov.pl/html/pl/wydawn/pdf/12_mobbing_pracown.pdf |
||
Czynniki psychospołeczne w pracy kierowców Autor: A. Łuczak, A. Najmiec, CIOP-PIB Adres: http://www.pip.gov.pl/html/pl/wydawn/pdf/kierowcy_internet.pdf |
||
4. | Broszura dotycząca stresu związanego z restrukturyzacjami Przewodnik przygotowany w ramach projektu badawczego Zdrowie psychologiczne i samopoczucie w procesie restrukturyzacji: kluczowe skutki i mechanizmy (PSYRES), który został zainicjowany wramach szerszego projektu NEW OSH ERA finansowanego poprzez sieć ERA-NET w obrębie 6 ProgramuRamowego Badań i Rozwoju Technologicznego UE. Celem wytycznych zawartych w broszurach jest dostarczenie pomysłów menadżerom (wyższego i średniego szczebla), kierownictwu ds. zasobów ludzkich oraz innym partnerom społecznym zaangażowanym w proces zmian organizacyjnych, na temat tego jakie działania mogą podjąć, by zapewnić zdrowy proces zmian związanych z restrukturyzacją przedsiębiorstwa |
|
„W kierunku nowej zmiany – jak zapewnić dobre samopoczucie pracowników w okresie restrukturyzacji” Autorzy: K. Pahkin, P. Mattila-Holappa, K. Nielsen, M. Widerszal-Bazyl, T. de Jong, Z. Mockałło Afiliacje: TNO (Holandia), CIOP-PIB (Polska), FIOH (Finlandia), NRCWE (Dania) |
||
"RESTRUKTURYZACJA A SAMOPOCZUCIE PRACOWNIKÓW NAJWAŻNIEJSZE FAKTY" Autorzy, afiliacje j.w. |
||
"Jak zarządzać restrukturyzacją, by utrzymać dobre samopoczucie pracowników ?" Autorzy, afiliacje j.w. |
||
5. | Portal internetowy „Stres pomagających” – bezpłatne szkolenie internetowe „Stres Pomagających” jest bezpłatnym szkoleniem, które w całości odbywa się w internecie. Dotyczy ono problemu stresu w pracy i sposobów radzenia sobie z nim. Zostało stworzone przez psychologów zawodowo związanych ze Szkołą WyższąPsychologii Społecznej w Warszawie oraz University of ColoradoColorado Springs. Szkolenie „Stres Pomagających” przeznaczone jest dla osób, które : • Zawodowo zajmują się pomaganiem innym. Celem szkolenia jest poszerzenie wiedzy na temat stresu w pracy i sposobów radzenia sobie z nim, jak też nabycie umiejętności rozpoznawania stresu i zarządzania nim. |
|
LINK-SP | Portal internetowy „Stres pomagających” Autorzy: Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, University of Colorado Colorado Springs Adres: https://stres-pomagajacych.com.pl/index/ |
|
6. | Publikacja dotycząca psychospołecznych warunków pracy polskich nauczycieli. Książka opracowana na podstawie wyników aktualnych reprezentatywnych badań na dużej próbie nauczycieli, opisuje, w jaki sposób spostrzegają oni pozytywne i negatywne czynniki występujące w ich miejscu pracy. Podjęto w niej dyskusję na temat związków między warunkami pracy nauczyciela a relacją nauczyciel – uczeń. |
|
Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem |
||
7. | Broszura dotycząca problemów środowiska pracy call center | |
„Call center – jak zapobiegać dolegliwościom układu mięśniowo- szkieletowego i radzić sobie ze stresem" Autorzy: M. Widerszal-Bazyl, J. Kamińska, A. Kazenas, A. Najmiec, D. Roman –Liu, T. Tokarski, CIOP-PIB |
||
8. |
Artykuł nt. zagrożeń psychospołecznych w działach obsługi klienta Artykuł Starszej Inspektor ds. BHP pani Lidii Cukrowskiej, zamieszczony w miesięczniku CIOP-PIB „Bezpieczeństwo pracy. Nauka i praktyka” nr 01/2011, opisujący metody dokonywania oceny ryzyka zawodowego w działach obsługi klienta pod kątem zagrożeń psychospołecznych. |
|
Ocena ryzyka zawodowego wynikającego z zagrożeń psychospołecznych w działach obsługi klienta "Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka", 2011, nr 1, s. 5-9 |
||
9. |
Zagrożenia psychospołeczne w środowisku pracy i ich wpływ na zdrowie Monografia wydana przez Światową Organizację Zdrowia w 2010 r. pod tytułem:„Health Impact of Psychosocial Hazards at Work: An Overview”, przetłumaczona i udostępniona przez Stowarzyszenie Zdrowa Praca, które jest instytucją odpowiedzialną za wydanie polskiej wersji publikacji. Jest ona poświęcona zagadnieniom stresu i jego skutków zdrowotnych, pojawiających się w wyniku narażenia na niekorzystne psychospołeczne warunki pracy. Pomimo, iż nie są dostępne ogólnoświatowe dane dotyczące rozpowszechnienia narażenia na konkretne zagrożenia psychospołeczne, możliwe jest przeprowadzenie szacunków na podstawie krajowych i międzynarodowych danych z jednostek zajmujących się monitorowaniem psychospołecznych czynników ryzyka. Niniejsza praca wskazuje w jaki sposób można dokonywać oceny narażenia na zagrożenia psychospołeczne. |
|
Zagrożenia psychospołeczne w środowisku pracy i ich wpływ na zdrowie |
||
10. |
Broszura „Zatrzymaj to! Zapobieganie stosowaniu przemocy przez osoby trzecie w sektorze handlowym. Zestaw narzędzi” Broszura „Zatrzymaj to! Zapobieganie stosowaniu przemocy przez osoby trzecie w sektorze handlowym. Zestaw narzędzi” jest tłumaczeniem przewodnika pt. „Stop it! Preventing third party violence in commerce. A toolkit” opracowanego przez EuroCommerce i UNI Global Union, przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Przewodnik został przygotowany w ramach kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsca pracy” Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA), edycji z lat 2008-2009 – „Ocena ryzyka zawodowego”. |
|
Autorzy: EuroCommerce, UNI Global Union Adres pod jakim dostępna jest oryginalna broszura w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej: http://www.csr-in-commerce.eu/pages/en/third-party-violence-toolkit.html |
||
11. |
Broszury Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące zagrożeń psychospołecznych w poszczególnych zawodach
W zależności od wykonywanego zawodu, narażenie pracowników na stres, przeciążenie pracą, monotonię w pracy lub inne zagrożenia psychospołeczne, może być różne. Poniższe broszury powstały na bazie tłumaczeń materiałów Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), będących wprowadzeniem do pełnych opracowań MOP, dotyczących zagrożeń psychospołecznych i sposobów ich ograniczania w zawodach: pielęgniarki, pracownika linii montażowej, kierowcy autobusu. |
|
Stres związany z pracą w pielęgniarstwie Tłumaczenie broszury Work-related stress in nursing – stanowiącej wprowadzenie do opracowania pt. Work-related stress in nursing: Controlling the risk to health, dostępnego w języku angielskim w pełnej wersji na stronie MOP: http://www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_250097/lang--en/index.htm |
||
Zapobieganie stresowi u pracowników linii montażowej Tłumaczenie broszury Stress prevention for assembly–line workers – będącej wprowadzeniem do opracowania pt. Stress prevention for blue-collar workers in assembly-line production, dostępnego w pełnej wersji w języku angielskim na stronie MOP: http://www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_250106/lang--en/index.htm. |
||
Zapobieganie stresowi w pracy kierowców autobusów
Tłumaczenie broszury Stress prevention for bus drivers - będącej wprowadzeniem do opracowania pt. Bus drivers: Occupational stress and stress prevention, dostępnego w pełnej wersji w języku angielskim na stronie MOP: http://www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_250105/lang--en/index.htm.
MOP nie ponosi odpowiedzialności za aktualność i kompletność polskiego tłumaczenia broszur.
|
||
12. |
Fragmenty raportu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy pt. "Obliczanie kosztów związanych ze stresem w pracy i innymi zagrożeniami psychospołecznymi"
Poniższy materiał jest tłumaczeniem fragmentów raportu Calculating the cost of work-related stress and psychosocial risks. European Risk Observatory. Literature Review, który w 2014 roku wydała Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA).
EU-OSHA nie ponosi odpowiedzialności za aktualność i kompletność polskiego tłumaczenia raportu. |
|
"Obliczanie kosztów związanych ze stresem w pracy i innymi zagrożeniami psychospołecznymi”
Adres pod jakim dostępny jest pełen raport w wersji angielskiej: |
Kampania jest ogólnoeuropejskim przedsięwzięciem o charakterze informacyjnym i upowszechniającym, zainicjowanym przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) i realizowanym na poziomie poszczególnych państw UE przez krajowe punkty centralne EU-OSHA.
Głównym celem kampanii „Stres w pracy? Nie, dziękuję!” 2014–15 jest zwiększenie wiedzy na temat stresu i zagrożeń psychospołecznych w miejscu pracy oraz zachęcenie pracodawców, menedżerów oraz pracowników i ich przedstawicieli do prowadzenia współpracy w zakresie zarządzania tymi zagrożeniami.
Zarządzanie stresem i zagrożeniami psychospołecznymi w miejscu pracy pozwala tworzyć środowisko pracy sprzyjające zdrowiu i dobremu samopoczuciu pracowników oraz poprawia wyniki przedsiębiorstwa. Aby ułatwić uzyskanie tych rezultatów, kampania koncentruje się na następujących kwestiach:
Kampania dostarcza informacji i wskazówek wspierających rozwiązanie problemu zagrożeń psychospołecznych w miejscu pracy. Główne materiały informacyjne kampanii są dostępne w krajowych punktach centralnych oraz na jej stronie internetowej http://hw.osha.com/pl. Są to:
JAKI JEST PROGRAM POLSKIEJ EDYCJI KAMPANII „STRES W PRACY? NIE, DZIĘKUJĘ!”?
Kalendarium polskiej edycji kampanii „Stres w pracy? Nie, dziękuję!” w 2015 r.
Marzec |
|
|
VII Forum Ergonomiczne Biuro pt. „Praca w stresie, stres w pracy”, Warszawa, 12.03.2015 r. Główny organizator: miesięcznik „Praca i Zdrowie” |
|
Warsztaty nt. zarządzania stresem przeznaczone dla radców prawnych, Warszawa, Okręgowa Izba Radców Prawnych, 16.03.2015 r. Współpraca: Stowarzyszenie Zdrowa Praca, Fundacja Przystanek SENS |
|
|
Kwiecień |
|
Szkolenie nt. stresu i zagrożeń psychospołecznych dla pracowników z sektora bankowego, Warszawa 15.04.2015 r. Współpraca: NSZZ Solidarność | |
Konferencja „Stres w zawodzie nauczyciela”, Działdowo, 16.04.2015 r. | |
|
Warsztaty dla pracowników Miejskich Zakładów Komunikacyjnych Sp. Z o.o. w Opolu, Opole, 25 .04.2015 r. |
|
Uroczystość wręczenia dyplomów laureatom Konkursu Dobrych Praktyk, Ryga, 27.04.2015 r. |
|
Spotkanie prasowe nt. stresu w sektorach bankowym i ubezpieczeniowym, Warszawa, 29.04.2015 r. |
Maj |
|
Seminarium nt. zagrożeń psychospołecznych w pracy, przeznaczone dla przedstawicieli związków zawodowych i społecznych inspektorów pracy. Poznań, 6 maja 2015 r. | |
Prezentacje nt. kampanii oraz wystawa fotografii w firmie Farm Frites Poland S.A.. Lębork, 11-12.05.2015 r. | |
Spotkanie prasowe zwycięzców Konkursu Dobrych Praktyk z dziennikarzami. Warszawa (data zostanie potwierdzona) | |
|
Konferencja „Profilaktyka zagrożeń psychospołecznych związanych z pracą”, Rzeszów, 22 .05. 2015 r. |
|
Warsztaty dla pracowników Miejskich Zakładów Komunikacyjnych Sp. Z o.o. w Opolu, Opole, 23.05.2015 r. |
|
Konferencja „Stres w pracy a jakość życia”, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wrocław, 27 maja 2015 r. Główny organizator: Fundacja „Mentis – sztuka świadomego życia” |
Czerwiec |
|
|
Konferencja „Stres w pracy w sektorze bankowym”, Kraków, 18.06.2015 r. |
Wrzesień |
|
|
Warsztaty nt. zarządzania stresem przeznaczone dla partnerów kampanii (Farm Frites Poland S.A., Lębork) |
Październik |
|
|
Konferencja podsumowująca kampanię „Stres w pracy…” i spotkanie partnerów kampanii, oraz pokaz filmu „Harvest”, nagodzonego przez EU-OSHA na międzynarodowym festiwalu filmów dokumentalnych w Lipsku w 2014 r., Kraków, 7- 8 października 2015 r. |
|
Pokaz filmu „Harvest”, nagodzonego przez EU-OSHA na międzynarodowym festiwalu filmów dokumentalnych w Lipsku w 2014 r., Warszawa (data zostanie potwierdzona) |
Listopad |
|
Konferencja zamykająca europejską kampanię (Closing Event), 3-4.11.2015 r., Bilbao |
Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w kalendarium kampanii
13.02.2015
Kontakt z Krajowym Punktem Centralnym EU-OSHA:
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa
Wioleta Klimaszewska: 22 623 36 77
Karolina Farin, Aneta Granda: 22 623 37 22
email: focalpoint.pl@ciop.pl
Internet: www.ciop.pl
________________________________________
[I] https://osha.europa.eu/pl/safety-health-in-figures
[II] https://osha.europa.eu/pl/esener-enterprise-survey
[III]Cooper C.L.,Liukkonen P., Cartwright S.: Stress prevention in the workplace. Dublin, European Foundation for Improvement of Living and Working Conditions 1996.
[IV] Quick J.C., Quick J.D., Nelson D.L., Hurrell J.J. Preventive stress management in organisations. Washington, DC, American Psychological Association. 1997
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) informuje o rozstrzygnięciu 12. edycji Europejskiego Konkurs Dobrych Praktyk w zakresie bezpieczeństwa pracy.
Krajowy Finał Europejskiego Konkursu Dobrych Praktyk
Nowa kampania informacyjna |
Zapraszamy na stronę aktualnej kampanii informacyjnej 2016-2017 "Bezpieczni na starcie, zdrowi na mecie"
|
Klauzula RODO Dostępność cyfrowa Copyright © Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Wszelkie prawa do udostępnianych materiałów informacyjnych są zastrzeżone. Kopiowanie w celu rozpowszechniania fragmentów lub całości materiałów jest zabronione. Udostępnione materiały można kopiować zarówno we fragmentach jak i w całości wyłącznie na użytek własny. |