Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
Statystyki wypadków przy pracy 2019 |
Statystyki wypadków przy pracy 2018 |
Statystyki wypadków przy pracy 2013 |
Statystyki wypadków przy pracy w Polsce - 2012 |
Statystyki wypadków przy pracy w UE |
Artykuły |
Bibliografia (CIOP) |
Narzędzie komputerowe wspomagające przewidywanie prawdopodobieństwa powstania wypadku przy pracy i jego ciężkości |
Lista serwisów działu Prace CIOP-PIB |
|
Doroczną ocenę stanu bhp w Polsce, zgodnie z ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, przygotowuje minister właściwy ds. pracy. „Ocena stanu bezpieczeństwa i higieny pracy za 2006 r.” została sporządzona na podstawie informacji przekazanych Ministerstwu Pracy i Polityki Społecznej przez ministrów: edukacji narodowej, nauki i szkolnictwa wyższego, finansów, gospodarki, transportu, budownictwa, gospodarki morskiej, obrony narodowej, rolnictwa i rozwoju wsi, skarbu państwa, sprawiedliwości, kultury i dziedzictwa narodowego, spraw wewnętrznych i administracji, środowiska, wszystkich wojewodów, a także GUS, ZUS, KRUS, PIP, PIS, WUG, PAA, UDT, CIOP-PIB oraz IMP. Dokument ten został przyjęty przez Radę Ministrów 18 września br. (2007 r.).
Narażenie zawodowe
Ocena narażenia zawodowego opiera się na informacjach GUS uzyskanych na podstawie sprawozdania o warunkach pracy za 2006 r., sporządzanego przez podmioty o liczbie pracujących powyżej 9 osób, przy czym dotyczy to tylko tych podmiotów, w których występowały zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia lub uciążliwymi oraz realizowane były świadczenia z tytułu pracy w tych warunkach. W 2006 r. badaniem warunków pracy objęto 61,1 tys. zakładów pracy, w tym 54,4 tys. zakładów sektora prywatnego i 6,7 tys. sektora publicznego.
Z uzyskanych danych wynika, że w końcu 2006 r. na 5 086,6 tys. osób objętych sprawozdawczością, w warunkach zagrożenia czynnikami związanymi ze środowiskiem pracy, z uciążliwością pracy i czynnikami mechanicznymi związanymi z maszynami szczególnie niebezpiecznymi pracowało 590,5 tys. osób, tj. 11.6% osób objętych badaniem (w 2005 r. odpowiednio – 4 819,2 tys., 576,5 tys. i 12%).
Liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami związanymi ze środowiskiem pracy, czyli przekroczenia NDS i NDN, zmniejszyła się z 339,3 tys. w 2005 r. do 338,1 tys. w 2006 r., w tym kobiet – z 53,1 tys. do 49,4 tys. (rys. 4.). W 2006 r. zlikwidowano lub ograniczono 150,4 tys. osobozagrożen (liczba osób liczonych tyle razy, na ile czynników szkodliwych są narażone) związanych z czynnikami środowiska pracy. Równocześnie stwierdzono 84,1 tys. nowo powstałych lub nowo ujawnionych osobo zagrożeń.
Liczba osób zatrudnionych w warunkach uciążliwych zwiększyła się ze 166,9 tys. w 2005 r. do 179,6 tys. w 2006 r. Nieznacznie spadła liczba kobiet zatrudnionych w takich warunkach – z 42,5 tys. w 2005 r. do 42,4 tys. w 2006 r. Zlikwidowano lub ograniczono 43,5 tys. osobozagrożeń związanych z uciążliwością pracy, jednak równocześnie stwierdzono 32,9 tys. nowo powstałych lub nowo ujawnionych. Ze względu na pracę w warunkach szkodliwych bądź uciążliwych ze skróconego czasu pracy korzystało 49,9 tys. osób, a z dodatkowych płatnych urlopów – 159,0 tys. osób. Posiłki profilaktyczne otrzymywało 596,6 tys. osób, a napoje – 1 381,1 tys. osób. Z dodatków pieniężnych korzystało 651,3 tys. osób. Na stanowiskach pracy uprawniających do obniżenia wieku emerytalnego (z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) by3o zatrudnionych 453,5 tys. osób. W 2006 r. przeprowadzono ocenę ryzyka zawodowego dla 638,8 tys. stanowisk pracy, na których pracowało 2 056,8 tys. osób.
Wyeliminowano lub ograniczono ryzyko zawodowe na 281,4 tys. stanowiskach pracy, na których było zatrudnionych ok. 834,1 tys. osób. Aby ten cel osiągnąć, w odniesieniu do 89,7 tys. stanowisk (297,0 tys. osób) zastosowano środki techniczne, do 112,6 tys. stanowisk (341,1 tys. osób) – środki organizacyjne, a w przypadku 159,6 tys. stanowisk (521,4 tys. osób) – zastosowano środki ochrony indywidualnej.
Choroby zawodowe
Podstawą do analizy zapadalności na choroby zawodowe są „Karty stwierdzenia choroby zawodowej” , przesyłane przez placówki orzekające do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi. Z przygotowanego przez IMP opracowania „Choroby zawodowe w Polsce w 2006 r.” wynika, że w 2006 r. stwierdzono w Polsce 3129 przypadków chorób zawodowych.
Większość zarejestrowanych przypadków odnosiła sie do mężczyzn – 1855 (tj. 59,3%). Ogółem 90,3% stwierdzeń dotyczyło osób powyżej 40 roku życia, przy czym osoby w wieku 50-59 lat stanowiły 46,5% ogółu przypadków. Roczny współczynnik zapadalności wyniósł 32,8 przypadków na 100 tys. zatrudnionych i jest o 5,7% mniejszy niż w 2005 r. Najwyższy współczynnik odnotowano w woj. lubelskim (73,7), najniższy – w woj. mazowieckim (10,8).
Największą zapadalnością odznaczały się choroby narządu głosu, spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym – 762 przypadki (w tym 665 kobiet).
Drugą grupą były pylice płuc – 667 przypadków (w tym 632 mężczyzn). W tej grupie przeważały pylice górników kopalń węgla (433 przypadków), pylica azbestowa (108) i pylica krzemowa (95).
Na trzecim miejscu znalazły sie choroby zakaźne lub pasożytnicze – 603 przypadki, w tym ponad połowę stanowiły przypadki boreliozy (316), a około jedną trzecią – wirusowe zapalenia wątroby.
Kolejne grupy to: trwały ubytek słuchu typu ślimakowego (295), choroby skóry (128), nowotwory (125), przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego (108), astma oskrzelowa (86), przewlekłe choroby układu ruchu (85), zespół wibracyjny (80) i inne (rys. 5.). Najwięcej przypadków chorób zawodowych odnotowano w przetwórstwie przemysłowym (748), edukacji (747) i górnictwie (569).
Według informacji ZUS, w 2006 r. przyznano 1 176 rent z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej skutkami chorób zawodowych (o 7,8% mniej niż w 2005 r.), w tym w 29 przypadkach przyznano renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji, a w 59 przypadkach – renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
Podsumowanie – wnioski
Podstawowe wskaźniki, charakteryzujące stan bhp w 2006 r., nie budzą optymizmu. W porównaniu z rokiem 2005 wzrosła liczba poszkodowanych w wypadkach (o 13,1%), liczba wypadków ciężkich (ciężkich 2,8%) i śmiertelnych (śmiertelnych 4,9%) oraz ogólny wskaźnik częstotliwości wypadków przy pracy (z 7,99 do 8,87), a coraz więcej osób pracuje w warunkach szkodliwych i uciążliwych. Zmalała jedynie liczba stwierdzonych przypadków chorób zawodowych (o 3,7%).
MPiPS ocenia, że zaistniała sytuacja wynikła z ożywienia gospodarczego w Polsce i ogólnym wzrostem zatrudnienia w produkcji i usługach, ale w początkowej fazie nie nastąpiła jeszcze poprawa stanu materialnego przedsiębiorstw ani stanu bhp. Wiadomo że bezpośredni wpływ na stan warunków pracy w zakładzie ma kondycja ekonomiczna pracodawców, a ta w 2006 r. nie była jeszcze najlepsza. Podobnie było ze znajomością obowiązków w zakresie bhp, ciążących na pracodawcach oraz świadomością skutków pracy w warunkach szkodliwych i uciążliwych, chociaż w tej ostatniej kwestii można mówić o poprawie.
Wzrasta liczba pracodawców świadomych roli, jaką odgrywa bhp w osiąganiu przez nich wyników ekonomicznych, w tym konkurencyjności na rynku. Ta tendencja będzie wspierana przez organy państwa w związku z realizacją nowej strategii UE, dotyczącej bhp, przyjętej na lata 2007-2012, zakładającej zmniejszenie o 25% ogólnego wskaźnika wypadków przy pracy, liczonego na 100 tys. pracowników.
Do wskazanych przez MPiPS najważniejszych zadań podejmowanych przez rząd w celu poprawy bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników należą:
Serwis „Bezpieczniej”
Wspomaganie prowadzenia systemowej profilaktyki fizycznych zagrożeń środowiskowych.
Serwis
"BHP dla Mikroprzedsiębiorstw"
Serwis informacyjny dotyczący zasad oraz podstaw prawnych CERTYFIKACJI
i oceny zgodności wyrobów w Polsce i Unii Europejskiej
Badanie wypadków przy pracy
Autorzy: B. Krzyśków, S. Ordysiński, Z. Pawłowska, M. Pęciłło-Pacek,
CIOP-PIB, 2016 r.
(podręcznik - format PDF)